Utrecht fietsstad

Utrecht fietsstad

De stad Utrecht houdt van fietsers. Al in 1885 kregen fietsers de ruimte om op de Maliebaan -gescheiden van het autoverkeer- onbekommerd op hun vélocipède te klimmen. Dat was uniek voor Nederland. Ook nu neemt Utrecht het voortouw. Met gigantische fietsenstallingen, groene golven, comfort-fietspaden, en speciale doorfietsroutes. Sinds Utrecht een milieuzone instelde, is de luchtkwaliteit merk- en meetbaar verbeterd.

‘Vloeibare verdedigingsmethode

Krijg nou wat. De weilanden waar ik een tel geleden langsfietste, stromen in no time vol water. Pas als het op kniehoogte staat, stopt de toevoer. Precies zoals Maurits van Nassau het in 1589 had bedacht: zo houd je de vijand op afstand. Want het waterpeil is te hoog om te doorwaden en te laag om te bevaren. In de verte zie ik hoe het historisch centrum van Utrecht onbereikbaar wordt. Alleen achter de stadsmuur houdt men de voeten droog. Bij gebrek aan een waterfiets weet ik niet hoe ik nu verder moet. Gelukkig is het de schijn die bedriegt: ik kijk door een virtual reality bril. Zogenaamd bezie ik de uitgestrekte Utrechtse polders vanaf grote hoogte. Een rondvlucht die ik tot in mijn buik voel, te ervaren in het gloednieuwe Waterlinie Museum. In een klap begrijp ik het principe van deze vloeibare verdedigingsmethode, die eeuwenlang belagers buiten de poorten moest houden. Terug in het zadel kijk ik heel anders naar de omgeving.

 

We begonnen bij de Domtoren, in het hart van de stad die ‘Bicycle Capital of the World’ wil worden. Ambitieus volkje, die Utrechters, maar door de oude diesels in de ban te doen, voldoet hun luchtkwaliteit nu al aan de EU normen. Verder experimenteren enkele slimmeriken met een groene golf voor fietsers. En vond de Tour de France het een formidabele eer, dat ze bij de hoogste kerktoren van Nederland mochten starten. We volgen de Oudegracht met haar werven en werfkelders. Bouwwerken die uniek voor de wereld zijn. Dankzij de verlaagde kades zijn de huizen en bedrijven eenvoudig te bevoorraden. Er vaart zelfs een bierboot. Niet als variant op de bierfiets, maar een slimme manier om cafés van pils en lager te voorzien. Tankauto’s blokkeren nooit meer de gracht.

Voorbij de Waterlinieweg wint het groen snel terrein. Eerst is het het glooiend gras van de golfclub. Dan, vanaf de door twee rijen berkenbomen gemarkeerde Marsdijk, bepalen originele Hollandse weilanden het uitzicht. Flink terug in de tijd gaat het op de plek waar Castellum Fectio lag. Een Romeins kasteel, omringd door houten barakken. Rond het jaar 0 lag dit verdedigingswerk direct aan de Rijn, voordat de Rhenus zijn loop veranderde. Hier geen computerbril maar stroken grind en steen die het grondplan uittekenen. De vechters, die tot en met in Spanje en Bulgarije geronseld werden, moeten we er dit keer zelf bijdenken.

 

Nadat de drukke N411, fietsen we richting de stilte rondom museum Oud Amelisweerd. Alleen al de statige entree is het ticket waard. Het uitzicht over de Kromme Rijn, de collectie Armando-schilderijen en het Chinese behang – effectief origineel uit de 18e eeuw – krijgen we er gratis bij. Bij De Veldkeuken in het koetshuis ernaast, pakken we een slow food salade en een snel soepje. Bereid met de groenten uit eigen landgoedtuin.

 

Fort Rijnauwen hoorde ook bij de Waterlinie. In WOII werden hier verzetshelden gefusilleerd. We hadden graag binnen willen kijken, maar de rondleidingen starten pas in april. Langzaam terug richting stad, langs het Rietveld Schröderhuis dat bijkans verzwolgen wordt door het talud van de Waterlinieweg.

Op de Maliebaan fietsen we opnieuw over historische grond: een informatiebord meldt trots dat hier ooit het eerste fietspad van Nederland is aangelegd. Wikipedia houdt het echter op voorzichtig experimenteren. Op zondag mochten fietsers het wandelpad delen met flanerende Utrechtenaren. Hoe het ook zij: Utrecht geeft fietsers al ruim een eeuw de ruimte. Honderd jaar geleden begreep ze al dat ze maar ruimte innemen. Nu bouwt ze de grootste fietsenstalling ter wereld met 33.000 plekken. Onder de Spaanse Trappen aan de Jaarbeurs-kant passen al 4.200 brikkies. Ook komen er doorfietsroutes zonder hindernissen, zodat je straks fluitend kunt doortrappen. Klinkt veelbelovend. Ik houd ze in de gaten.

 

REISWIJZER

Gebruik Citoplan-kaart Utrecht Stad & Regio voor details, verkrijgbaar bij VVV aan het Domplein onder de Domtoren. Informatie: www.bezoek-utrecht.nl en www.fietsrondje.nl

DOEN

Imposant: www.spoorwegmuseum.nl. Ingetogen: www.universiteitsmuseum.nl, Kloostertuin Pandhof, www.vriendenvanamelisweerd.nl. Musea: www.moa.nl, www.waterliniemuseum.nl, www.fortrijnauwen.nl. Hypermoderne skyline: www.utrechtsciencepark.nl Lichtoute centrum: www.trajectumlumen.nl

ETEN en DRINKEN

Centrum: www.oudaen.nl, www.derechtbank.com, www.blackbirdcoffee.nl en www.talud9.nl. Onderweg: streekproducten: www.veldkeuken.nl en www.vroeg.nl.

SLAPEN

B&B: www.bnbbijdejongens.nl, www.bnb-utrecht-centrum.nl. Hotels: www.mitland.nl , www.starlodge.nl en www.courthotel.nl.

Fotografie: Wouter Jansen

 

Bekijk deze mooie route eens, op route.nl vind je nog meer fietsroutes en wandelroutes in Nederland, België en Duitsland