Fit op Fietsvakantie

Vakantiefietsen wint nog elk jaar aan populariteit. Logisch, want op de fiets zie je veel meer, ben je dichter bij de natuur en bij de mensen en het is vast nog gezond ook. Bovendien heeft de vakantiefietser het nog nooit zo goed gehad. De fietskaarten zijn beter dan ooit. En wie liever op zijn smartphone vertrouwt kan kiezen uit talloze handige fiets-apps. Tot slot zijn de hotels en B&B’s steeds beter toegerust op de wensen van de fietser en zijn er volop touroperators die kant en klare fietsvakanties verzorgen.

Op het gebied van de vakantiefietsen zijn de ontwikkelingen ronduit spectaculair. Er zijn inmiddels heel veel modellen ontworpen die speciaal zijn toegerust voor een korte of lange fietsvakantie. En ook qua accessoires hebben fabrikanten niet stil gezeten. Alles wat je maar kunt bedenken aan fietstassen en handige spullen is te koop.

Fietspijn

Wat houd je nog tegen om een geweldige fietsvakantie te beleven? Welnu, één aspect wordt te vaak vergeten. Nota bene potentieel de grootste spelbederver. Nee, niet een gebroken ketting, want die laat je gewoon fiksen bij de fietsenzaak op de hoek. Of bij de smid, mocht je toevallig net door Binnen-Mongolië fietsen.

Het issue dat zich niet zomaar laat oplossen, zijn fysieke klachten. Denk aan zadelpijn, schouderpijn of op welke andere plek het pijnmonster zich ook moge ophouden. Het komt altijd ongelegen en kan het plezier ernstig bederven. Of zelfs voortijdig beëindigen.

Statische meting

Gelukkig is er op het terrein van goed zitten – in de juiste houding en op een fiets die is afgestemd op het lichaam – enorm veel gebeurd. Inmiddels kan het lichaam tot op de millimeter worden opgemeten. Tegelijkertijd kunnen fietsen tot op de millimeter worden bij- en afgesteld. Elke individuele afwijking – want niemand heeft een ‘normaal’ lichaam – kan worden gecompenseerd. Denk aan benen die een ongelijke lengte hebben, een rug die minder flexibel is of gewrichten die minder belast kunnen worden.

Jacques Peeters uit Geleen heeft zich bekwaamd op dit terrein. Voor hem is het helpen van fietsers met fysieke klachten dagelijkse kost. Hij meet profs, amateur- en hobbyrenners nauwkeurig op.

Dynamische meting

Steeds vaker weten nu ook de recreatieve toerfietsers hem te vinden. Logisch, want hoe kort of lang de afstand ook is die je wil gaan fietsen, voor iedereen geldt dat hij of zij ontspannen en pijnloos wil fietsen. “Toerfietsers vereisen een andere benadering dan renners. Bij renners gaat het erom alles uit het lijf te halen, desnoods met een beetje pijn. Zolang de energie die in de benen zit maar optimaal in de trappers wordt gepompt. Maar een toerfietser wil comfort en nimmer lichamelijke klachten,“ aldus Jacques. “

De Limburger Jacques is van oorsprong fysiotherapeut. Hij is zelf enthousiast fietser en heeft op het hoogste niveau gekoerst. Door zijn achtergrond als fysiotherapeut kwamen veel fietsers met vragen bij hem over zithouding en blessures. Min of meer vanzelf ging hij zich verdiepen in deze materie en combineert nu fysiotherapeutisch onderzoek met een dynamische meting.

Hoe gaat zo’n meting in zijn werk? “Allereerst vraag ik de cliënt wat de eventuele klachten zijn. Ik kijk hoe iemand staat en beweegt. Ik ‘lees’ als het ware waar het mis gaat in de houding. Dat ‘misgaan’ is trouwens relatief. Mensen kunnen een slinger in hun ruggenwervel hebben, maar toch prima functioneren. Sterker: daaraan sleutelen met oefeningen zou weleens verkeerd kunnen uitpakken. Ik focus mij bij voorkeur op het aangepast afstemmen van de fiets. Maar het kan ook zijn dat ik cliënten doorverwijs naar andere specialisten als mijn waarneming daartoe aanleiding geeft.”

Echter, het is niet alleen de meetlat die bij een screening wordt gebruikt. Jacques zet de mensen ook op een fiets en kijkt dan hoe het lichaam reageert en functioneert. Opnieuw brengt hij de sterke en zwakke punten van het lichaam in kaart en probeert de herkomst van de klachten te duiden.

Dan volgt een dynamische meting. De cliënt wordt driedimensionaal opgemeten, terwijl hij of zij op een rollerbank fietst. Sensoren en vier camera’s maken dit mogelijk. Een scheve bekkenstand of een verstijfde onderrug bijvoorbeeld, worden daardoor meedogenloos in beeld gebracht.

“De techniek heeft enorme stappen voorwaarts gezet. En ook wij professionals beschikken over meer kennis dan ooit. Daar kan iedereen van profiteren.” aldus Peeters. “Logisch dat steeds meer fietsers het nut van fietsopmeting ontdekken en erkennen. Zo’n meting, ook wel bike fitting genoemd, kost tijd en geld. Maar als je het afzet tegen de totale investering die je in je hobby of passie doet, dan valt het reuze mee. Wat je ook niet moet vergeten is dat een professionele meting zeker 10 jaar meegaat, mits je ondertussen geen ongeluk krijgt of bijvoorbeeld veel lichaamsgewicht verliest of erbij krijgt.”

Vakantiefietsers
De vakantiefietsers zijn nu aan de beurt om de voordelen van een bike fit te ervaren. “Omdat velen van hen al heel wat fietskilometers op de teller hebben staan, kunnen zij hun klachten vaak heel goed verwoorden. Klachten waarmee ze soms al jaren kampen en die even zo vele jaren de vakantiepret temperen. Bij hen zien we vaak zitvlakklachten, dove vingers, lage rug- of knieklachten.” Omdat tijdens een fietsvakantie er vaak dag na dag wordt gefietst en soms weken achtereen krijgt het lichaam weinig of geen rust. Rust die juist nodig is om het lichaam te laten herstellen. Kleine probleempjes groeien dan uit tot serieuze problematiek die zich niet met enkele rek- en strekoefeningen laten verhelpen.

Kortom, met een juiste analyse kunnen de lichamelijke factoren en de fietsgerelateerde factoren helder in kaart worden gebracht. “Dan weten wij wat we moeten aanpassen. Soms is dat de positie van het stuur, het zadel of zelfs een andere framemaat. Dat klinkt misschien suf, maar heel veel mensen rijden nog altijd op een verkeerd frame. Meestal zijn ze te groot. Dat zie je vaak bij de aanschaf van een tweedehands fiets maar het kan ook komen doordat een fietsendealer ervan af wil, en dan past in een keer ook de maat groter.

Tegelijkertijd kan de analyse ook uitwijzen dat de mens een beetje moet worden ‘aangepast’ middels een fysiotherapeutische behandeling. Een goed voorbeeld hiervan is dat de meeste knieklachten te maken hebben met een asymmetrische manier van bewegen. Bijvoorbeeld door bekkenscheefstand. Los je deze situatie therapeutisch op, dan los je direct ook de knieklachten op.  “Tot slot begeleiden we de klant graag bij de aanschaf van de fiets. Zo adviseren wij de klant welke maat en welke onderdelen het best passen.” Het kan zelfs zo zijn dat een bepaald merk fiets niet past bij de lichaamsverhoudingen van een cliënt en dat er naar een ander merk moet worden omgezien. “Dat is vaak best wel lastig. Iemand die graag voor een Specialized kiest, maar volgens onze metingen beter af is met een Trek of Giant is niet altijd even blij dat te horen.”

Zadels
Een apart aandachtspunt is het zadel. “Voor mensen met zadelklachten, is het vaak een hele toer om een geschikt zadel te vinden. Niet zelden is het een kostbaar proces van trial en error. Helaas, want als ik een zadeldrukanalyse maak en digitaal in kaart breng hoe de druk zich over het zadel verdeelt, is het ultieme zadel vaak snel gevonden.”